Verhaal van kosten van het strafproces en detentie

Momenteel zijn er een tweetal wetsvoorstellen in procedure, welke voorstellen beogen dat veroordeelden een eigen bijdrage moeten betalen aan hun opsporing, vervolging en detentie.

De wetsvoorstellen zijn in juni j. l. door een meerderheid van de Tweede Kamer aangenomen, terwijl het voorbereidend onderzoek door de Eerste Kamercommissie is gepland op  29 september 2015. De verantwoordelijke bewindslieden van Veiligheid en Justitie streven ernaar om de wijzigingen in werking te laten treden op 1 januari 2016.

In genoemde voorstellen is te lezen dat wanneer de veroordeelde een jeugdige is de eigen bijdrage aan de ouders kan worden opgelegd. Of die ouders voor het strafbare feit zelf een verwijt kan worden gemaakt doet daarbij niet ter zake. In de huidige voorstellen is nog geen overgangsregeling voorzien, hetgeen kan inhouden dat deze bijdragen ook in lopende zaken kunnen worden opgelegd.

De te betalen eigen bijdragen voor de kosten van het strafproces en slachtofferzorg enerzijds en anderzijds voor het verblijf in een justitiële worden opgelegd in de vorm van forfaitaire( vaste) bedragen en zullen worden opgelegd langs administratieve weg. Het systeem van eigen bijdragen wordt dus losgekoppeld van het strafproces zelf. Iedere bijdrage-plichtige gaat in de wetsvoorstellen een vast forfaitair bedrag verschuldigd worden als bijdrage aan de kosten van de strafvordering.

Met het opleggen van vast, forfaitaire bedragen wordt beoogd te voorkomen dat verdachten zich belemmerd voelen in hun verdediging De consequentie van deze regeling kan zijn dat veroordeelden in omvangrijke en complexe zaken uiteindelijk hetzelfde bedrag betalen als veroordeelden in simpele en overzichtelijke zaken. De hoogte van de te innen forfaitaire bedragen zullen bij algemene maatregel van bestuur worden vastgesteld.

Thans is nog niet bekend welke bedragen de regering van plan is in de amvb op te nemen. Het lijkt er op dat de hoogte van de eigen bijdrage zal worden vastgesteld afhankelijk van welke rechtelijke instantie de strafzaak behandelt ( kanton, politierechter. Meervoudige kamer)

Als eigen bijdrage die veroordeelden gaan betalen voor het verblijf in een cel zou 16 euro per dag moeten worden betaald met een maximum van twee jaar ( maximaal dus 11.680 euro ). De te betalen eigen bijdrage wordt juridisch als geen straf gebracht, maar in de praktijk zal dit wel zo worden ervaren. Het geldbedrag komt immers bovenop bijvoorbeeld een celstraf, taakstraf of boete.

Ten aanzien van de voorgenomen wetswijziging bestaat in brede kring de zorg dat het opleggen van de eigen bijdrage(n) zal leiden tot hogere schuldenlasten bij ex-gedetineerden en dat daardoor de resocialisatie geschaad wordt.

In civiele zaken wordt voor het inleiden van een procedure al vast recht geheven, griffierecht genaamd. Het lijkt er op dat de strafrechtelijke variant daarop binnenkort realiteit wordt.