Concurrentiebeding wordt lastiger

Met ingang van 1 januari 2015 is het  niet meer mogelijk om een concurrentiebeding op te nemen in een  contract voor bepaalde tijd, tenzij….

De wetgever maakt het werkgevers daarmee moeilijker om werknemers aan een concurrentiebeding (en daarmee een relatiebeding) te binden. Is een werknemer belangrijk voor het bedrijf en heb je een wezenlijk belang te beschermen, zul je de werknemer een contract voor onbepaalde tijd moeten aanbieden. Dat is de basisboodschap aan de werkgevers in Nederland.

Is in het lopende contract voor bepaalde tijd een concurrentiebeding opgenomen, dan zal dat blijven gelden, zolang dat contract loopt. Gaat u het contract daarna verlengen voor bepaalde tijd, mag daarin geen concurrentiebeding meer worden opgenomen.

Betekent dat nu dat er onder geen enkele voorwaarde een concurrentiebeding in een contract voor bepaalde tijd mag worden opgenomen? Nee, de wetgever laat een kleine ruimte. In uitzonderingssituaties mag ook in een contract voor bepaalde tijd een concurrentiebeding worden opgenomen.

Er moet dan sprake zijn van een zwaarwichtig belang en de noodzaak om dat belang te beschermen moet door de werkgever in de arbeidsovereenkomst ook voldoende zijn gemotiveerd.

Het belang moet zwaarwegend zijn. Maar wat is dat? Immers, er mag van worden uitgegaan dat iedere werkgever die een concurrentiebeding wenst af te spreken met een werknemer enig belang daarbij zal hebben. Het enkel hebben van een belang is echter onvoldoende om een beding op te nemen in de arbeidsovereenkomst.

Aan welke belangen moet je dan denken. Dat laat zich nog moeilijk voorspellen, omdat deze beoordeling onder het huidige recht niet direct wordt gemaakt. Uit de toelichting op de wet blijkt ook dat dit criterium niet verder is ingevuld.

Kijkend naar de huidige rechtspraak dan is duidelijk dat de rechter zwaar tilt aan het feit dat een concurrentiebeding in een contract voor bepaalde tijd is opgenomen. Soms is dat aanleiding tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van het concurrentiebeding soms reden voor matiging. Maar die toets wordt onder het nieuwe recht anders. De algemene belangenafweging staat niet meer voorop, die komt pas in tweede instantie aan de orde.

Is de rechter van mening dat er geen of onvoldoende zwaarwichtig belang aanwezig is, dan is er maar een mogelijkheid en dat is algehele vernietiging van het concurrentiebeding. Op dat punt is er geen sprake meer van een algemene belangenafweging. Is het zwaarwegend belang niet aanwezig, wordt het concurrentiebeding geheel vernietigd. Daar is geen tussenvariant in mogelijk.

Zorg er in ieder geval voor dat je in het concurrentiebeding duidelijk omschrijft waaruit je te beschermen belang als werkgever blijkt, maar ook wat je schade zal zijn indien een werknemer naar een concurrent vertrekt. Is dit niet goed gemotiveerd, ook al is het belang er feitelijk, dan loopt u al het risico dat het beding geheel wordt vernietigd.

Het feit dat u fiks in een werknemer hebt moeten investeren zal waarschijnlijk onvoldoende zijn om   als een zwaarwichtig bedrijfsbelang aan te nemen. Immers, dergelijke investeringen zouden wellicht bijvoorbeeld via een studiekostenregeling op een werknemer verhaald kunnen worden, als een werknemer ervoor kiest om voortijdig te vertrekken.

Een werknemer die beschikt over voor een bedrijf zeer essentiële informatie waarvan evident is dat als die informatie bij de concurrent terecht komt, dit grote schade zal toebrengen aan u als werkgever, zou mogelijk wel een  zwaarwichtig bedrijfsbelang kunnen zijn, zeker als het gaat om een werknemer die hoog in de organisatie zit.

Maar weet, en dat is onder het huidige recht ook al het geval, als het concurrentiebeding de toets van het zwaarwichtig belang heeft doorstaan, de rechter vervolgens op basis van een algemene belangenafweging het concurrentiebeding ook nog geheel of gedeeltelijk kan vernietigen.

Dus zorg ervoor dat niet alleen het zwaarwichtig bedrijfsbelang goed wordt gemotiveerd, maar zorg er ook voor dat het beding qua duur en geografische beperking reëel is. Dekt een relatiebeding ook voldoende uw belangen aan het einde van het dienstverband, dan is de kans groter dat de rechter uw zwaarwichtig bedrijfsbelang ziet, dan indien u in dat geval toch een meeromvattend concurrentiebeding afspreekt.

Dus bezint eer u bindt. Wilt u geen risico lopen, sluit dan met voor uw bedrijf belangrijke werknemers een contract voor onbepaalde tijd.  Zeker waar er nog geen duidelijkheid is over de invulling van een zwaarwichtig belang, is dat op dit moment de meest veilige weg.

Wilt u meer weten? Neem dan contact op met Marlies Oogjen, advocaat arbeidsrecht.