Borgstelling/garantie vs. Toestemming echtgenoot
Voor het sluiten van bijvoorbeeld een borgstellingovereenkomst of voor het afgeven van een garantieverklaring kan toestemming van de echtgenoot vereist zijn. Indien deze toestemming vereist is, doch door de echtgenoot niet gegeven is, komt aan de betreffende echtgenoot het recht toe om de borgstellingsovereenkomst te vernietigen. In een recente uitspraak van de rechtbank Den Haag (RBDHA:2016:670) doet de rechtbank uitspraak of de toestemming van de echtgenoot voor het afgeven van een garantieverklaring al dan niet vereist was.
Casus
Gedaagde had namens een besloten vennootschap in oprichting een huurovereenkomst gesloten. In de huurovereenkomst is opgenomen dat de besloten vennootschap in oprichting een bankgarantie van €52.500,- zal stellen. Echter, zolang deze nog niet was afgegeven door de bank, zou gedaagde in privé garant staan voor genoemd bedrag.
Op 19 januari 2012 is de besloten vennootschap daadwerkelijk opgericht. Nauwelijks drie jaar later heeft de rechtbank Den Haag de besloten vennootschap in staat van faillissement verklaard en heeft de curator de huurovereenkomst opgezegd. Drie maanden huur is onbetaald gebleven.
De verhuurder had inmiddels een opvolger en deze opvolger heeft gedaagde gesommeerd om het bedrag van € 52.500,- uit te betalen onder de garantie. Bij brief van 15 mei 2015 heeft de echtgenote van gedaagde de garantieverklaring vernietigd wegens het ontbreken van haar toestemming. Vervolgens is de verhuurder een procedure gestart om haar vordering van €52.500,- toch betaald te zien.
Toestemmingsvereiste
De rechtbank Den Haag overweegt het volgende:
“Voor de vraag of de echtgenote ten aanzien van de garanties een beroep op de vernietigingsmogelijkheid van artikel 1:89 BW toekomt, moet beoordeeld worden of gedaagde voor het aangaan van de garanties, op grond van artikel 1:88 lid 1 aanhef en onder c BW, de toestemming van zijn echtgenote nodig heeft gehad. Daarvoor is doorslaggevend of die garanties er toe strekten dat hij, anders dan in de normale uitoefening van zijn beroep of bedrijf, zich als borg of hoofdelijk medeschuldenaar verbond, zich voor een derde sterk maakte, of zich tot zekerheidsstelling voor de schuld van een ander verbond. Doel van de vernietigingsbepaling is om echtgenoten in het belang van het gezin te beschermen tegen het verrichten van rechtshandelingen die naar de aard daarvan benadelend zijn of een groot financieel risico meebrengen (gezinsbescherming). De toestemming van de echtgenote is op grond van artikel 1:88 lid 5 BW niet vereist voor een rechtshandeling die wordt verricht door een bestuurder van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, die daarvan alleen of met zijn medebestuurders de meerderheid van de aandelen houdt en mits zij geschiedt ten behoeve van de normale uitoefening van het bedrijf van die vennootschap.”
Uitzondering toestemmingvereiste
Voor het bepalen of de toestemming van de echtgenoot niet vereist is, daar het een rechtshandeling in de normale uitoefening van het bedrijf betreft, gaat het volgens vaste jurisprudentie om handelingen die kenmerkend zijn in die zin dat zij in de normale uitoefening daarvan gebruikelijk zijn of plegen te worden verricht. Het gaat dan om de rechtshandeling waarvoor de garantstelling is verstrekt. In deze kwestie betreft dit het sluiten van de huurovereenkomst. Daarnaast kunnen de omstandigheden waaronder de garantiestelling tot stand is gekomen van belang zijn.
Uitspraak
Hoewel de rechtbank in deze zaak overweegt dat het sluiten van een huurovereenkomst voor bedrijfsruimte geschiedt in de normale bedrijfsuitoefening van een besloten vennootschap, ook van een besloten vennootschap in oprichting, zijn het in deze kwestie de bijzondere omstandigheden waaronder de garanties tot stand zijn gekomen die ervoor zorgen dat het sluiten van de huurovereenkomst niet in de normale uitoefening van het bedrijf is geschied en aldus voor de garantiestelling de toestemming van de echtgenote vereist was. De echtgenoot heeft de garanties rechtsgeldig vernietigd en derhalve kan de verhuurder fluiten naar haar centen.
Conclusie
Het voorgaande laat zien dat bij het vragen om een garantieverklaring of borgstelling altijd goed moet worden gekeken of toestemming van de echtgenoot nodig is. Twijfel? Ga dan voor zekerheid en vraag zekerheidshalve om toestemming.
English