De strafoplegging

Als de rechter of de officier van justitie (bij een OM-zitting) oordeelt dat je een strafbaar feit hebt gepleegd, dan zal er een straf worden opgelegd. Zowel rechters als officieren van justitie hebben richtlijnen aan de hand waarvan zij de “standaardstraf” bepalen. De standaardstraf uit de richtlijn is echter niet beslissend. Want rechters en officieren moeten altijd rekening houden met de persoon van de verdachte en de omstandigheden van het geval. Concreet betekent dit dat zij bij de bepaling van de straf onder andere kijken naar de volgende onderdelen:

  • Of het gaat om een overtreding of een misdrijf;
  • Hoe ernstig het strafbare feit is (hoeveel gevolgen heeft het voor het slachtoffer of de samenleving);
  • Of er sprake is van (psychische) problematiek, waardoor jij minder toerekeningsvatbaar bent;
  • Of je al eerder strafbare feiten hebt gepleegd;
  • Of het slachtoffer ook voor een deel schuldig is (bijvoorbeeld bij een vechtpartij);
  • Of jij je leven hebt gebeterd sinds het strafbare feit en nu een opleiding/baan/woning/gezin hebt en hulp hebt gezocht voor je problemen;
  • Hoe lang geleden het feit is gepleegd en hoelang de strafvervolging heeft geduurd.

Per zaak wordt dus gekeken naar de concrete omstandigheden van het feit en naar wie jij bent als verdachte. Aan de hand van die punten wordt een passende straf in jouw zaak bepaald. Bij minderjarigen wordt veelal een werkstraf of een leerstraf opgelegd, zodat zij wel de gevolgen voelen, maar ook geholpen worden om in de toekomst geen strafbare feiten meer te plegen. Bescherming van de samenleving in de toekomst is voor de rechter en de officier namelijk altijd heel belangrijk bij de keuze voor een straf.

Ook bij volwassenen wordt gekeken welke straf het meest recht doet aan de ernst van het feit en het beste bij de omstandigheden past: een geldboete, een taakstraf, een gevangenisstraf of eventuele verplichte hulpverlening. Als je arbeidsongeschikt bent verklaard, dan is een werkstraf bijvoorbeeld niet passend en als je veel schulden hebt, dan is een geldboete niet te betalen.

Strafvermindering?

In de richtlijnen staan de standaardstraffen die worden opgelegd als je niet op de zitting verschijnt en geen enkel verweer voert over het feit of jouw persoonlijke omstandigheden. Het is dus altijd slim om naar de zitting te gaan en uitleg te geven over jezelf en het strafbare feit. Anders weet de rechter niet dat een andere partij ook schuld heeft gehad of dat het nu veel beter met jou gaat.

Als er veel tijd is verstreken sinds het strafbare feit en je sindsdien niet meer in de problemen bent gekomen, dan werkt dat ook in jouw voordeel. De rechter kan dan bijvoorbeeld zien dat jij heus niet iedere week onder invloed van alcohol in de auto rijdt of een diefstal hebt gepleegd. Als je inmiddels werk hebt of hulp voor het aflossen van jouw schulden of in therapie bent gegaan voor agressie of een verslaving, zorg dan dat je daarvan bewijs meeneemt naar de zitting. Dan weet de rechter dat je de waarheid spreekt en je leven daadwerkelijk hebt verbeterd.

Als je in voorarrest hebt gezeten (de tijd vanaf de inverzekeringstelling op het politiebureau tot aan de vrijlating), dan wordt die tijd vaak van de uiteindelijke straf afgetrokken, zodat er minder overblijft. Het uitgangspunt voor de vermindering van de straf is als volgt:

Taakstraf: 1 dag voorarrest = 2 uur minder werken
Gevangenisstraf: 1 dag voorarrest = 1 dag minder zitten

Ook dit zijn “standaarden” waar door de rechter of de officier van afgeweken kan worden als jouw persoonlijke situatie daar aanleiding voor geeft. Het is dus altijd belangrijk om je verhaal zo goed mogelijk te vertellen. Op zitting is gebleken dat rechters bij een goed verhaal met bewijsstukken bereid zijn van een gevangenisstraf bijvoorbeeld een voorwaardelijke straf met behandeling, een taakstraf of een flinke geldboete te maken.    

Als je je afvraagt welke straf jij voor een strafbaar feit kunt krijgen, dan kun je contact opnemen met mr. M.A. Stoffijn. Zij zal dan de concrete feiten en omstandigheden bespreken en aangeven waar je ongeveer rekening mee moet houden. Maar ze zal ook zorgen voor een zo goed mogelijke vertaling van jouw persoonlijke situatie op de zitting, zodat er een zo gunstig mogelijke straf wordt opgelegd.